WARUNKI I ZASADY WPISU POJAZDÓW DO REJESTRU LUB EWIDENCJI ZABYTKÓW
Do wpisu do rejestru/ewidencji zabytków kwalifikuje się pojazd, który spełnia poniższe kryteria:
-
wiek pojazdu - minimum 35 lat (z zastrzeżeniem pkt. 2), o ile nie jest produkowany od 20 lat, posiada minimum 75% zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły) oraz charakteryzuje się cechami, o których mowa w pkt. 3;
-
wiek pojazdu poniżej 35 lat, o ile jest egzemplarzem unikalnymi z racji wyjątkowych rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji oraz charakteryzuje się cechami, o których mowa w pkt. 3;
-
cechy pojazdu zabytkowego:
-
niewielka ilość wyprodukowanych egzemplarzy;
-
rzadkość występowania zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym;
-
unikalność rozwiązań konstrukcyjnych i technicznych, innowacyjnych dla okresu powstania pojazdu;
-
składa się z oryginalnie wykonanych części lub został odrestaurowany na bazie oryginalnych elementów;
-
dokumentuje ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej;
-
jest powiązany z ważnymi wydarzeniami historycznymi, osiągnięciami sportowymi lub użytkowany był przez osoby powszechnie uznane za wyjątkowo ważne;
-
zmiany pojazdu wykonane są zgodnie z technologią z okresu jego produkcji;
-
posiada dane dotyczące projektantów, konstruktorów, wytwórcy, wcześniejszy właścicieli;
-
posiada dane dotyczące cech technicznych obiektu, konstrukcji i budowy, rodzaju napędu i sterowania oraz materiału i techniki wykonania.
Oceny pojazdu dokonuje Wojewódzki Konserwator Zabytków na podstawie opinii rzeczoznawcy do spraw techniki samochodowej.
Kolejnym etapem jest wykonanie karty ewidencyjnej ruchomego zabytku techniki ( w trzech oryginalnych egzemplarzach) wg wzoru i instrukcji Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie.
Do tut. Urzędu należy złożyć następujące dokumenty:
-
wniosek (wzór w zakładce „Formularze”)
-
1 egz. ekspertyzy rzeczoznawcy samochodowego
-
2 egz. karty zabytku techniki (tzw. ‘białej karty”).
Zawiadomienie o włączeniu karty do wojewódzkiej ewidencji zabytków wraz z dokumentem potwierdzającym własność oraz z pozytywnym wynikiem przeglądu technicznego dla pojazdu zabytkowego są podstawą do rejestracji pojazdu zabytkowego.
W przypadku zmiany właściciela pojazdu należy pisemnie powiadomić tut. Urząd.
INFORMACJE DODATKOWE:
POJAZD ZABYTKOWY W ŚWIETLE PRZEPISÓW USTAWY O OCHRONIE ZABYTKÓW:
-
Art. 3, pkt 1 (…) rzecz ruchoma stanowiąca świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na wartość historyczną, artystyczną lub naukową.
-
Art. 6 ust. 1, pkt 2 lit. d. (…) ruchomy zabytek techniki to środek transportu taki który świadczy o kulturze materialnej, charakterystycznej dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentującymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego.
-
Art. 51 ust. 1 Jednorazowego pozwolenia na stały wywóz zabytku za granicę wymagają zabytki zaliczane do jednej z następujących kategorii: (…) 14) środków transportu, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 32 000 zł.
Pojazdy do ewidencji włączane są na podstawie przepisów Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tj. Dz. U. z 2018, poz. 2067, z późniejszymi zmianami) oraz rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. Nr 113, poz. 661 z 2011 r.)
Pomocne w zrozumieniu pojęcia pojazdu kolekcjonerskiego, historycznego lub pojazdu zabytkowego są również kryteria określone przepisami prawa celnego. (Noty Wyjaśniające do Nomenklatury Scalonej, wyjaśnieniach do sekcji XXI dział 97). W świetle tych ustaleń pojazd kolekcjonerski to pojazd mechaniczny który:
1.posiada co najmniej 30 lat;
2. jego stan jest oryginalny, bez znacznych zmian podwozia, układu kierowniczego lub hamulcowego, silnika;
3. model lub typ nie jest produkowany;
4. występuje stosunkowo rzadko;
5. nie jest normalnie stosowany do jego oryginalnego celu;
6. jest przedmiotem specjalnych transakcji poza normalnym handlem podobnymi artykułami użytkowymi;
7. posiada znaczną wartość;
8. mogą to być też pojazdy mniej niż 30-sto letnie, które, co może być udowodnione brały udział w wydarzeniu historycznym;
9. samochody wyścigowe, które, co może zostać udowodnione, zostały zaprojektowane, zbudowane i wykorzystane wyłącznie do zawodów i osiągnęły znaczące sportowe sukcesy w prestiżowych krajowych i międzynarodowych wydarzeniach.
Według Międzynarodowej Federacji Pojazdów Zabytkowych (Fédération Internationale des Véhicules Anciens - FIVA), pojazdem zabytkowym jest pojazd drogowy o napędzie mechanicznym:
• mający co najmniej 30 lat
• zachowany i utrzymany w historycznie prawidłowej kondycji
• nie używany jako środek transportu codziennego
• będący częścią dziedzictwa technicznego i kulturowego